Shqiptarja më e suksesshme në Amerikë: Mira Murati, shqiptarja që udhëheq operacionet teknologjike të OpenAI e projekteve ChatGPT dhe Dall-E

Nga Beqir Sina

E para që zbuloi Shqiptaren më të suksesshme në Amerikë, është blogu “PCWorld.Al” që ka publikuar 2 muaj më parë, (13 dhjetor 2022) në lidhje për Mira Muratin, shqiptaren, që udhëheq operacionet teknologjike të OpenAI e projekteve ChatGPT dhe Dall-E. Blogu “PCWorld.Al” shkruante se ChatGPT Mira Murati i ka thënë Washington Post: “Në thelb është të mësosh si fëmijë.…Ju merrni diçka gabim, nuk shpërbleheni për të. Nëse ju merrni diçka në mënyrë të drejtë, shpërbleheni për të. Kështu përshtateni për të bërë më shumë gjënë e duhur.” Kështu që edhe emri i OpenAI bëri xhiron në internet në ditët e fundit të vitit që lamë pasi lançoi një bot komunikimi me inteligjencë artificiale quajtur ChatGPT, i cili mahniti botën me atë çfarë ishte i aftë të bënte. Një prej laboratorëve më ambiciozë në botë të inteligjencës artificiale, OpenAI është kompania e themeluar në fund të 2015-ës nga një grup investitorësh ku përfshiheshin themeluesi i Y Cominator Sam Altman dhe themeluesi i Tesla Elon Musk synimin për të promovuar zhvillimin e sistemeve miqësore të inteligjencës artificiale në përfitim të njerëzimit, shkruan ky blog. Që prej 2018-ës, pjesë e OpenAI u bë Mira Murati, shqiptarja, e cila vjen nga qyteti i Vlorës dhe në maj të këtij viti u emërua në pozitën e CTO duke mbikqyrur operacionet teknologjike të kompanisë. 35-vjeçarja Mira Murati është diplomuar nga Shkolla e Inxhinierisë Thyer në Dartmouth të Masaçuses në SHBA në fushën e Inxhinierisë Mekanike. Gjatë periudhës 2013-2016 ajo punoi pranë Tesla si Menaxhere e Lartë Produkti për seritë Model X përpara se të punonte për dy vite të tjera nga 2016-2018 për Leap Motion si zëvendës presidente e produktit dhe inxhinierisë. Rrugëtimi i saj në OpenAI filloi si Zëvendës-Presidente e Inteligjencës Artificiale të Aplikuar dhe Partneriteteve për t’u zhvendosur më pas si Zëvendës-Presidente e Kërkimit, Produktit dhe Partneriteteve. Në Maj të 2022 ajo u emërua si CTO e OpenAI. Gjatë një interviste për gazetarin Amerikan Trevor Noah në Daily Show, Mira foli për të ardhmen ku inteligjenca artificiale do të kishte një rol më të madh në jetën e njeriut. E pyetur nëse inteligjenca artificiale do të zinte vendet tona të punës, ajo tha: “Ca vende pune do të humbasin, megjithatë vende të reja pune do të krijohen ose punonjës do të duhet të ri-trajnohen me teknologjitë e reja.” Lançimi i ChatGPT, një prej projekteve më ambicioze të OpenAI që shihet si zëvendësuesi i motorëve të kërkimit si Google apo Bing, erdhi ndërsa Mira drejton operacionet teknologjike të kompanisë. “Në vetëm 5 ditë nga debutimi, ChatGPT ka arritur mbi 1 milionë përdorues. Faleminderit për përshtypjet tuaja, të cilat na ndihmojnë të përmirësojmë platformën,” -shkruante Mira në rrjetin social me linçimin e ChatGPT. Sot OpenAI mbështetet nga Microsoft dhe ka një histori të gjatë me disa prej emrave më të shquar të Silicon Valley. Vitin e kaluar kompania publikoi një sistem me inteligjencë artificial, që mund të krijonte imazhe reale të veprave të artit falë Dall-E. Gjatë intervistës në Daily Shoë, Mira shpjegoi sesi Dall-E funksiononte dhe mjetet si Dall-E dhe GPT-3 shihen nga OpenAI si zgjerim i kreativitetit njerëzor dhe jo si zëvendësues i tij. Në një farë mënyre, Mira Murati mund të diskutojë drejtpërdrejt rreziqet e AI ndërsa ju bën të ndiheni sikur gjithçka do të jetë në rregull. Murati është shefi i teknologjisë në OpenAI, duke udhëhequr ekipet pas DALL-E, i cili përdor AI për të krijuar vepra arti bazuar në kërkesat, dhe ChatGPT, chatbot jashtëzakonisht i popullarizuar i AI që mund t’u përgjigjet pyetjeve komplekse me aftësi të frikshme njerëzore, ka shkruar vitin e kaluar Blogu “PCWorld.Al”. ChatGPT pushtoi imagjinatën e publikut pas publikimit të tij në fund të nëntorit. Ndërsa disa shkolla po e ndalojnë atë, Microsoft njoftoi një investim prej 10 miliardë dollarësh në kompani dhe Google lëshoi një “kod të kuq”, duke u shqetësuar se teknologjia mund të prishë biznesin e saj të kërkimit. “Ashtu si me revolucionet e tjera nëpër të cilat kemi kaluar, do të ketë vende të reja pune dhe disa vende pune do të humbasin…” i tha Murati Trevor Noah vjeshtën e kaluar për ndikimin e AI, “por unë jam optimist”. Për pjesën më të madhe të janarit, ChatGPT e kapërceu Bitcoinin midis termave të kërkimit të njohur, sipas Google Trends. E gjithë vëmendja ka nënkuptuar startup-in privat me bazë në San Francisko – me 375 punonjës dhe pak në mënyrën e të ardhurave – tani ka një vlerësim prej rreth 30 miliardë dollarë. Në vitin 2023, revista prestigjoze americana “TIME” do të njohë edhe një herë 100 biznese, që kanë një ndikim të jashtëzakonshëm në mbarë botën, për kompanitë më me ndikim TIME100 të vitit 2023 -TIME100 Most Influential Companies of 2023”. Shqiptarja Mira Murati foli për TIME, me gazetarin John Simons (February 5, 2023) për dobësinë më të madhe të ChatGPT, potencialin e pashfrytëzuar të softuerit dhe pse është koha për të ecur drejt rregullimit të AI.

Time: Së pari, dua t’ju përgëzoj ju dhe ekipin tuaj për lajmet e fundit që ChatGPT shënoi një notë kaluese në një provim të licencimit mjekësor në SHBA, një provim MBA të Shkollës së Biznesit Wharton dhe katër provime të mëdha universitare në shkollën juridike. A të duket kjo sikur ke një fëmijë të shkëlqyer?

Ne nuk e prisnim këtë nivel emocioni nga vënia e fëmijës tone (ChatGPT) në botë. Ne, në fakt, kishim edhe njëfarë frike për ta nxjerrë atë atje. Jam kurioz të shoh zonat ku do të fillojë të gjenerojë dobi për njerëzit dhe jo vetëm risi dhe kuriozitet të pastër.

Time: Unë i kërkova ChatGPT një pyetje të mirë për t’ju bërë. Ja çfarë thuhej: “Cilat janë disa nga kufizimet ose sfidat që keni hasur gjatë punës me ChatGPT dhe si i keni kapërcyer ato?”

Kjo është një pyetje e mirë. ChatGPT është në thelb një model i madh bisedor – një rrjet i madh nervor që është trajnuar për të parashikuar fjalën tjetër – dhe sfidat me të janë sfida të ngjashme që shohim me modelet bazë të gjuhëve të mëdha: që mund të përbëjë fakte.

Time: Edhe në një mënyrë shumë të sigurt!

Po. Kjo është në fakt një sfidë thelbësore. Ne zgjodhëm dialogun veçanërish, sepse dialogu është një mënyrë për të bashkëvepruar me një model dhe për t’i dhënë atij reagime. Nëse mendojmë se përgjigjja e modeles është e pasaktë, mund të themi: “A je i sigurt? Unë mendoj se në të vërtetë…” Dhe më pas modelja ka një mundësi të shkojë përpara e me radhë me ju, ngjashëm me mënyrën se si do të bisedonim me një njeri tjetër.

Time: Teknologjitë vërtet novatore zgjidhin një problem. Çfarë problemi po zgjidh ChatGPT?

Tani për tani, është në fazën e rishikimit të kërkimit, kështu që nuk dua të flas me besim të lartë se cilat probleme po zgjidh. Por unë mendoj se ne mund të shohim se ajo ka potencialin për të revolucionarizuar me të vërtetë mënyrën se si mësojmë. Njerëzit janë në klasa me, të themi, 30 persona. Të gjithë kanë prejardhje të ndryshme, mënyra të të mësuarit dhe të gjithë po marrin në thelb të njëjtën kurrikulë. Me mjete si ChatGPT, mund të bisedoni pafund me një model për të kuptuar një koncept në një mënyrë, që i përshtatet nivelit tuaj të të kuptuarit. Ka potencial të jashtëzakonshëm për të na ndihmuar me edukimin e personalizuar.

Time: Por disa shkolla po ndalojnë ChatGPT. A ju befason kjo?

Kur po zhvillojmë këto teknologji, ne vërtet po shtyjmë drejt inteligjencës së përgjithshme, aftësive të përgjithshme me besueshmëri të lartë – dhe e bëjmë këtë në mënyrë të sigurt. Por kur e hapni atë për sa më shumë njerëz që të jetë e mundur me prejardhje të ndryshme dhe ekspertizë të fushës, patjetër që do të habiteni nga llojet e gjërave që ata bëjnë me teknologjinë, si në frontin pozitiv ashtu edhe në atë negativ.

Time: Një numër në rritje i liderëve në këtë fushë po paralajmërojnë për rreziqet e AI. A keni ndonjë dyshim për teknologjinë?

Ky është një moment unik në kohë ku ne kemi agjenci në mënyrën se si ajo e formëson shoqërinë. Dhe kjo shkon në të dyja drejtimet: teknologjia na formëson dhe ne e formësojmë atë. Ka shumë probleme të vështira për t’u kuptuar. “Nga mënyra si e bëni modelin të bëjë atë që ju dëshironi dhe si siguroheni që të jetë në përputhje me qëllimin njerëzor dhe në fund të fundit në shërbim të njerëzimit? Ekzistojnë gjithashtu një sërë pyetjesh rreth ndikimit shoqëror, dhe ka shumë pyetje etike dhe filozofike që duhet t’i shqyrtojmë. Dhe është e rëndësishme që ne të sjellim zëra të ndryshëm, si filozofë, shkencëtarë socialë, artistë dhe njerëz nga shkencat humane.”

Time: Cila është pyetja kryesore etike ose filozofike që ne ende duhet ta kuptojmë?

[AI] mund të keqpërdoret, ose mund të përdoret nga aktorë të këqij. Pra, atëherë ka pyetje se si e qeverisni përdorimin e kësaj teknologjie në nivel global. Si e rregulloni përdorimin e AI në një mënyrë që është në përputhje me vlerat njerëzore?

Time: A mendoni se këto pyetje duhet t’u lihen kompanive si tuajat, apo qeveritë duhet të përfshihen në krijimin e rregulloreve?

Është e rëndësishme që OpenAI dhe kompanitë si e jona ta sjellin këtë në ndërgjegjen e publikut në një mënyrë të kontrolluar dhe të përgjegjshme. Por ne jemi një grup i vogël njerëzish dhe ne kemi nevojë për një ton më shumë kontribut në këtë sistem dhe shumë më tepër kontribut që shkon përtej teknologjive – padyshim rregullatorët dhe qeveritë dhe të gjithë të tjerët.

Time: Gjithmonë ekziston frika se përfshirja e qeverisë mund të ngadalësojë inovacionin. Nuk mendoni se është shumë herët që politikëbërësit dhe rregullatorët të përfshihen?

Nuk është shumë herët. Është shumë e rëndësishme që të gjithë të fillojnë të përfshihen, duke pasur parasysh ndikimin, që do të kenë këto teknologji.

Time: Mira, a mund të më japësh një këngë apo album, një libër dhe një film që të na japë një pasqyrë se kush je dhe çfarë të frymëzon?

Kënga: Paranoid Android nga Radiohead Kënga është e shtresuar dhe prek tema, që lidhen me shoqërinë në teknologji. Jo shumë emocionuese, por e bukur dhe nxitëse.

Libri: Duino Elegiies, një përmbledhje me poezi nga Rainer Maria Rilke. Kohët e fundit e mora këtë si dhuratë dhe e gjeta thellësinë dhe bukurinë e poezive shumë frymëzuese.