Agim Vuniqi
Historia nuk eshte kategori absolute, ajo varet nga konstalcaioni i forcave politike dhe ushtarake ne bote, eshte gabim qe historia te instrumentalizohet dhe te perdoret si mjet i politikes ditore… Koha ne te cilen jetojme sot me ate qe ishte gjate luftes se dyte Boterore dhe pas saj ishte krejtesisht tjeter, Shqiperia e vogel ishte pa aleat, si zakonisht te gjitha tundimet kohore te shqiptareve gjate historise se Ballkanit shperthenin mbi shqiptaret dhe Shqiperine… Apetitet grabitcare te grekeve, te italianeve, te serbve vazhdimisht ekspozoheshin sa here shperthenin lufterat… Tash eshte jo shkencorete te flet publicistika pa zerin e shkences, dhe historia nuk eshte lokale, ajo eshte univerzale.Per te shkruar per proceset e caktuara politiko-diplomatike dhe ushtarake duhet te degjohen shume zera, pra studimet meritore duhet te hulumtohen ne shume biblioteka dhe qendra te vendosjes, jo cka thone laiket, pa ndonje ekspertize nderkombetare. Per ate historia shqiptare eshte shkenctarisht e paperdorshme, ngase politika ditore ka prere menget, sa here qe ka pasur nevoje per historine, dhe vazhdimisht kemi histori te kontestuar, ajo verehet edhe tash ngase ajo eshte vazhdimisht ne balotazh fetar, pastaj ideologjike etj… Per kohen Enveriane nuk duhet te diskutohet me emocione, ngase ajo kohe i takon historise, dhe nuk mund te zhvillohen procese politike kunderhistorike, ajo periudhe ka perfunduar, dhe per ngjarjet e asaj kohe duhet te japin fjalen akademiket me pedigre, jo ata qe pretendojne qe historine ta shfrytezojne si trampolino per promovime te koncepteve politike dhe te personalizojne ate… Psh. ceshtja qe vehet shpesh ne pah eshte se a trathtoi interesat e shqiptareve Enveri; pse shkoni aq larg, shqiptaret gati u faruan nga Serbia ekspansioniste, derisa pushtetet e Tiranes perfitonin nga luftera duke thyer embargon e OKB-se kunder serbeve, ata furnizonin me produktet e naftes makinerine vrastare serbe drisa ajo masakronte shqiptaret e Kosoves, pastaj eshte i pakuptimte mosinteresimi i Shqiperise ndaj ceshtjes shqiptare ne Ballkan, po ne ate kohe, le qe nuk u ndihmua lufta clirimtare e UCK-se, si nga pushteti i majte dhe ai i djathte, Salihian, Nanoist, Finoist…por u perfitua nga ajo duke u mbedhur armatimi nga depot e plackitura dhe duke u stershitur dhe duke iu shitur te rinjeve qe vinin nga perendimi per t’u inkuadruar ne luften clirimtare…, derisa po ata shqiptare te diaspores kishin ndihmuar rexhimin Salihian me mjete monetare per te qelur ambasadat neper bote, pastaj kishin financuar delegacionet shqiptare qe kishin vu kontaktet e para me boten pas renies se komunizmit, kishin derguar ndihma humanitare, dhe material adminitrativ ne kohen e demokracise shqiptare. Nese pra flasim per historine duhet te merren per baze te gjitha argumentet, por edhe niveli socio-politik i shoqerise shqiptare, te asaj kohe, bujkrobe dhe feudale dhe mbi 80 perqind analfabete pas Luftes se Dyte Boterore, por edhe te asaj te viteve te pas 90-ta, nuk mund te perdoren instrumente matese te ndryshme… Ai popull i cili nuk ka kujtese histrorike humb, nuk di te cmon as konceptin liri, ngase ate e personalizon, dhe historine e shiqon si sofer per te ushqyer veten, duke harruar vuajtjet e te tjereve, jo per shkak te mungeses se ushqimeve ne tryeze, por per shkeljet drastike dhe sitematike etno kulturore, dhe gjenocidiale qe pushteti serb beri mbi shiptaret qe nga koha e Car Dushanit…
